Tân di hoa: Đặc điểm nhận dạng và công dụng của dược liệu
Trong y học cổ truyền, Tân di hoa là một loại dược liệu quý giá được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị nhiều loại bệnh. Hoa của loài cây này không chỉ nổi bật với vẻ đẹp tự nhiên mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cùng khám phá về loài hoa này qua bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về tân di hoa
Tân di là búp (nụ) hoa của cây Mộc lan sau khi phơi hoặc sấy khô. Cùng tìm hiểu về dược liệu này dưới đây:.
Giới thiệu khái quát
- Tên tiếng Việt: Tân di hoa
- Tên gọi khác: Bút hoa, Mộc lan, Bạch mộc liên, Ngọc lan hoa, Nghinh xuân, Khương phác hoa, Tân thẩu; Phòng mộc, Trân trĩ, Hâu đào.
- Tên khoa học: Flos Magnolia liliiflora.
- Họ: Ngọc lan (danh pháp khoa học Magnoliaceae).
Đặc điểm nhận dạng
- Mộc lan là một loài cây gỗ nhỏ, cao từ 4 – 8 mét
- Thân cây: Có màu nâu xám, nhẵn và không có gai.
- Lá cây: Hình bầu dục, mặt trên xanh đậm, mặt dưới xanh nhạt và hơi nhám. Lá mọc xen kẽ nhau.
- Hoa: Hình trứng, màu trắng hoặc hơi hồng, mọc đơn lẻ tại đầu cành. Bên ngoài nụ hoa được phủ lớp lông trắng xám dày mịn, nụ màu xám đen sau khi phơi khô. Kích thước của hoa không lớn, có hương thơm dịu nhẹ.
- Quả cây: Có dạng nang, khi chín sẽ mở ra và bên trong chứa nhiều hạt nhỏ.
Tân di hoa được thu hái khi hoa còn non, sau đó phơi hoặc sấy khô để bảo quản và sử dụng lâu dài. Hoa khô giữ nguyên hương thơm đặc trưng và các tinh chất có lợi cho sức khỏe.
Phân bố
Cây Mộc lan thường mọc hoang tại các vùng núi, phần lớn phân bố ở Trung Quốc. Tập trung nhiều nhất ở một số tỉnh như: An Huy, Hồ Bắc, Hà Nam,Thiểm Tây, Tứ Xuyên,… Ở nước ta không có cây này.
Thu hái, chế biến
Tân di hoa nên được thu hoạch khi chưa nở. Thời điểm thu hoạch tốt nhất thường là vào cuối thu và đầu xuân. Hoa tân di sau khi hái về sẽ cắt bỏ cành, phơi khô trong nơi râm mát.
Lưu ý không phơi ngoài nắng hay sấy bởi nhiệt độ cao sẽ làm giảm đi dược tính của dược liệu. Vậy nên không nên phơi ngoài nắng cũng như sấy khô nụ hoa ở nhiệt độ cao. Ngoài ra, hoa tân di rất dễ bị hư hại, nấm mốc nên cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Thành phần hoá học
Các thành phần hoá học có trong hoa của cây Mộc lan bao gồm: Paeonidin, Magnoflorine, Cineol, a-Pinene, Lignans, Salicifoline, Fargesin,…
Bộ phận sử dụng
Nụ hoa của cây Mộc lan
Công dụng của tân di hoa
Hoa của cây Mộc lan không chỉ được biết đến với vẻ đẹp quyến rũ mà còn có nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời.
Theo y học cổ truyền
- Tân di vị cay, tính ôn
- Quy vào kinh phế và vị.
- Có tác dụng khu phong giải biểu, thông khiếu chỉ thống.
Tân di hoa được sử dụng khá phổ biến để hỗ trợ điều trị các bệnh lý viêm mũi, viêm xoang, nghẹt mũi, chảy nước mũi.
Theo Y học hiện đại
- Chống dị ứng, giảm đau kháng viêm, ức chế virus cúm,…
- Hạ áp khi thử nghiệm trên động vật.
- Tăng lưu thông máu, làm giãn mạch và ức chế các virus, vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp trên…
Cách sử dụng trong y học cổ truyền
Tân di hoa được sử dụng trong nhiều bài thuốc khác nhau. Thông thường, hoa khô sẽ được tán thành bột hoặc ngâm trong nước để làm thuốc.
- Dạng thuốc sắc: Thường được sắc chung với các dược liệu khác để điều trị các bệnh liên quan đến hô hấp và xoang mũi.
- Dạng trà: Hãm cùng với nước sôi để uống như một loại trà giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.
- Dạng bột: Hoa khô được nghiền thành bột, sau đó trộn chung với mật ong để uống.
Vị thuốc tân di hoa chữa bệnh gì?
Hoa tân di là một loại thảo dược quý, có tác dụng hỗ trợ chữa nhiều bệnh lý. Có thể kể đến như:
Hỗ trợ điều trị viêm xoang và viêm mũi dị ứng
Một trong những công dụng nổi bật nhất của tân di hoa là khả năng hỗ trợ điều trị viêm xoang và viêm mũi dị ứng. Nhờ có các thành phần chống viêm và kháng khuẩn tự nhiên, dược liệu này giúp làm giảm sự kích ứng và sưng tấy ở niêm mạc mũi.
Các bài thuốc từ hoa tân di thường được kết hợp với các dược liệu khác như: Hoàng kỳ, Bạch truật, Bạch chỉ để tăng hiệu quả trong điều trị các bệnh về viêm xoang, viêm mũi dị ứng.
Cải thiện các triệu chứng cảm lạnh
Hoa của cây Mộc lan được sử dụng để hỗ trợ điều trị cảm lạnh, giúp giảm nghẹt mũi, đau đầu và hắt hơi. Các hợp chất trong hoa có tác dụng làm thông khí huyết, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn và nhanh chóng phục hồi.
Hỗ trợ điều trị đau đầu
Đau đầu có thể do nhiều nguyên nhân như: căng thẳng, mất ngủ, cảm lạnh, hoặc các bệnh về xoang,… Tân di hoa có tác dụng hoạt huyết và làm dịu thần kinh, giúp giảm các triệu chứng đau đầu hiệu quả. Hiện tại có rất nhiều bài thuốc sử dụng dược liệu này để hỗ trợ trong các trường hợp đau đầu do căng thẳng hoặc viêm xoang.
Hỗ trợ chống viêm và kháng khuẩn
Trong hoa tân di chứa nhiều chất chống oxy hóa và các hợp chất kháng khuẩn mạnh mẽ. Giúp ngăn ngừa và điều trị các bệnh viêm nhiễm. Do đó, dược liệu thường được sử dụng để làm giảm sưng viêm trong các bệnh lý liên quan đến da, mũi, và đường hô hấp.
Hỗ trợ giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ
Tinh dầu từ hoa tân di có tác dụng làm dịu thần kinh và giúp người sử dụng dễ dàng thư giãn. Việc sử dụng Tân di hoa trong các bài thuốc hoặc hãm trà có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Giảm lo âu và căng thẳng sau một ngày làm việc mệt mỏi.
Những lưu ý khi sử dụng dược liệu
Mặc dù Tân di hoa là một dược liệu tự nhiên và an toàn mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe khi sử dụng đúng liều lượng. Tuy nhiên khi sử dụng bạn cũng cần lưu ý một số điểm sau đây:
- Kiểm tra dị ứng trước khi sử dụng để chắc chắn rằng bạn không bị dị ứng với các thành phần của hoa.
- Người mắc chứng âm hư hỏa vượng không nên dùng.
- Thận trọng trong việc bào chế thuốc nhỏ mũi để hạn chế nguy cơ nóng rát niêm mạc mũi và nhiễm trùng.
- Sử dụng theo liều lượng và cách dùng được chỉ định bởi các bác sĩ và chuyên gia y học cổ truyền.
Tân di hoa là một dược liệu quý với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng dược liệu này, bạn hãy lưu ý tuân thủ theo các hướng dẫn y học và tránh lạm dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Trước khi sử dụng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và thầy thuốc để đảm bảo an toàn, hiệu quả.
