Tổng quát
Với bệnh viêm xoang mãn tính, các mô bên trong xoang bị viêm và tắc nghẽn trong một thời gian dài do sưng tấy và tích tụ chất nhầy.
Viêm xoang cấp tính chỉ diễn ra trong thời gian ngắn (thường là một tuần), nhưng viêm xoang mãn tính có thể kéo dài hàng tháng. Viêm xoang được coi là mãn tính sau ít nhất 12 tuần kể từ khi có triệu chứng. Viêm xoang cấp tính thường do cảm lạnh, nhưng viêm xoang mãn tính có thể do nhiều nguyên nhân khác.
Một số phương pháp điều trị tại nhà có thể giúp giảm các triệu chứng của bạn. Nhưng bạn có thể cần dùng thuốc và điều trị lâu dài để ngăn các triệu chứng tái phát.
Triệu chứng
Viêm xoang được coi là mãn tính sau khi các triệu chứng kéo dài hơn 12 tuần. Viêm xoang cấp tính thường xảy ra do cảm lạnh và biến mất cùng với cảm lạnh.
Bạn cũng cần có ít nhất hai trong số các triệu chứng sau để được chẩn đoán là mãn tính:
- khó ngửi hoặc nếm thức ăn và đồ uống
- chất nhầy màu vàng hoặc xanh lục chảy ra từ mũi của bạn
- chất nhầy khô hoặc cứng chặn đường mũi của bạn
- chất nhầy rò rỉ xuống phía sau cổ họng của bạn ( chảy dịch xuống họng )
- đau hoặc khó chịu trên khuôn mặt của bạn, đặc biệt là ở vùng mắt, trán và má của bạn
Các triệu chứng phổ biến khác của viêm xoang mãn tính bao gồm:
- nhức đầu do áp lực và sưng tấy trong xoang
- đau trong tai của bạn
- đau họng
- đau nhức răng và hàm
- cảm thây chong mặt
- ho nặng hơn vào ban đêm
- hôi miệng
- kiệt sức
Nguyên nhân
Sau đây là những nguyên nhân phổ biến nhất của viêm xoang mãn tính:
- Dị ứng, đặc biệt là sốt cỏ khô hoặc dị ứng môi trường (chẳng hạn như phấn hoa hoặc hóa chất). Những chất này có thể khiến đường mũi của bạn bị viêm.
- Sự phát triển mô được gọi là polyp bên trong mũi của bạn. Polyp có thể khiến bạn khó thở bằng mũi và làm tắc các xoang.
- Một bức tường mô không đồng đều giữa hai lỗ mũi của bạn. Đây được gọi là lệch vách ngăn và nó có thể hạn chế luồng không khí vào một hoặc cả hai lỗ mũi của bạn.
- Nhiễm trùng mũi, khí quản hoặc phổi do vi rút hoặc vi khuẩn (bao gồm cả cảm lạnh). Chúng được gọi là nhiễm trùng đường hô hấp. Chúng có thể khiến mũi của bạn bị viêm và khiến chất nhầy khó thoát ra khỏi mũi.
Các tình trạng sức khỏe khác cũng có thể gây ra viêm xoang mãn tính, bao gồm:
- Hen suyễn, một tình trạng gây viêm mãn tính trong đường hô hấp của bạn
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD), một bệnh về đường tiêu hóa của bạn
- Virus (suy giảm hệ miễn dịch như HIV), một loại vi rút có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn
- Xơ nang, tình trạng chất nhầy trong cơ thể bạn tích tụ và không thoát ra ngoài đúng cách, thường gây ra nhiễm trùng do vi khuẩn
Các hướng xử lý
Nhiều phương pháp điều trị có sẵn cho bệnh viêm xoang mãn tính. Một số bạn có thể thực hiện tại nhà để giảm đau trong thời gian ngắn. Những loại khác sẽ giúp điều trị nguyên nhân cơ bản gây ra bệnh viêm xoang của bạn.
Thuốc và điều trị chuyên khoa
Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) có thể giúp giảm đau do nhức đầu hoặc áp lực do sưng. Chúng bao gồm ibuprofen (Advil) hoặc acetaminophen (Tylenol). Thuốc xịt mũi có corticosteroid cũng giúp tiêu viêm. Thuốc xịt OTC bao gồm fluticasone (Flonase Allergy Relief) và mometasone (Nasonex). Thuốc xịt mũi cũng có thể giúp làm nhỏ polyp mũi. Điều này sẽ giúp bạn thở tốt hơn nếu chúng chặn đường mũi của bạn.
Nếu viêm xoang của bạn là do nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng và làm giảm một số triệu chứng của bạn. Viêm xoang mãn tính thường không phải do nhiễm trùng, nhưng nhiễm trùng nặng dẫn đến viêm xoang có thể cần điều trị kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng.
Nếu viêm xoang mãn tính của bạn là do dị ứng, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Bác sĩ chuyên khoa dị ứng có thể tiến hành các xét nghiệm để tìm ra thứ bạn bị dị ứng. Sau đó, họ có thể tiêm phòng dị ứng thường xuyên cho bạn để dần dần cho phép cơ thể bạn miễn dịch với những chất gây dị ứng đó. Các mũi tiêm phòng dị ứng có thể không có hiệu lực cho đến vài năm sau khi bắt đầu điều trị, nhưng chúng có thể giúp giảm đáng kể các triệu chứng dị ứng về lâu dài.
Các biện pháp khắc phục tại nhà
Sử dụng dung dịch muối làm từ nước và muối để bôi trơn đường mũi của bạn. Điều này giúp chất nhầy thoát ra dễ dàng hơn. Giải pháp này cũng có thể làm giảm sưng tấy. Hít hơi nước nóng hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm để giúp chất nhầy thoát ra và giảm viêm.
Phẫu thuật
Trong một số trường hợp hiếm hoi, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu các phương pháp điều trị tại nhà và thuốc không giúp ích gì. Các lựa chọn phẫu thuật cho bệnh viêm xoang mãn tính bao gồm:
Phẫu thuật nội soi xoang: Bác sĩ đưa một ống mỏng có đèn chiếu và camera vào xoang để xem có polyp, chất nhầy hoặc mô khác có đang chặn xoang hay không. Sau đó, bác sĩ của bạn có thể loại bỏ tắc nghẽn. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể tăng không gian trong xoang để giúp bạn thở.
Phẫu thuật vách ngăn lệch( nâng mũi) hoặc phẫu thuật mũi (nâng mũi ): Bác sĩ định hình lại bức tường giữa hai lỗ mũi hoặc mô của mũi để làm thẳng hoặc mở rộng nó ra. Điều này có thể giúp bạn thở ra dễ dàng hơn từ cả hai lỗ mũi.
Các biến chứng
Nếu không được điều trị, viêm xoang mãn tính có thể gây khó thở, khiến bạn không thể hoạt động hoặc không nhận đủ oxy vào cơ thể. Viêm xoang mãn tính lâu dài cũng có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng khác, bao gồm:
- mất vĩnh viễn khả năng ngửi do tổn thương dây thần kinh khứu giác vốn giúp bạn ngửi
- mất thị lực nếu nhiễm trùng lan đến mắt của bạn
- viêm màng não và tủy sống của bạn (được gọi là viêm màng não)
- nhiễm trùng lan sang da hoặc xương của bạn
Quan điểm
Dựa trên nguyên nhân gây ra viêm xoang mãn tính của bạn, các triệu chứng có thể không bao giờ được điều trị hoàn toàn. Bạn có thể cần điều trị lâu dài để giúp các triệu chứng không làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của bạn.
Nhưng trong nhiều trường hợp, các triệu chứng của bạn có thể được điều trị thông qua các biện pháp điều trị tại nhà, thuốc không kê đơn và kế hoạch điều trị được phát triển với bác sĩ để giải quyết các nguyên nhân cụ thể của nó.